Yaşam kalitesi için ilk adım! Otizmin kilidi
Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB), erken teşhis edildiğinde bireylerin hayatında büyük bir fark oluşturdu.
Bilimsel araştırmalar ve uzman görüşleri, otizmin birinci belirtilerinin çocukluk periyodunda fark edilmesiyle uygulanacak terapiler ve eğitimlerin, hem bireyin hem de ailesinin hayat kalitesini artırdığını gösterdi.
İşte erken teşhisin otizm üzerindeki dönüştürücü tesiri ve bu bahiste uzmanların dikkat çeken açıklamaları…
İLK ADIM ERKEN FARKINDALIK
Otizmin belirtileri ekseriyetle 2-3 yaş civarında ortaya çıkıyor: Göz teması kurmama, toplumsal etkileşimde zorluk ve tekrarlayıcı davranışlar üzere işaretler.
ABD’deki Yale Üniversitesi’nden çocuk psikiyatristi Prof. Fred Volkmar, “Otizmin erken teşhisi, beyin gelişiminin en süratli olduğu devirde müdahale talihi sunar. Bu, lisan hünerlerinden toplumsal ahenge kadar birçok alanda güzelleşme sağlar” dedi.
JAMA Pediatrics’te yayımlanan bir araştırma, 18 ay öncesinde teşhis alan çocukların, 3 yaş sonrası teşhis alanlara kıyasla %40 daha fazla gelişim gösterdiğini ortaya koydu.
BEYNİN ESNEKLİĞİ: ERKEN MÜDAHALENİN GÜCÜ
Bilim, erken teşhisin neden bu kadar kritik olduğunu açıklıyor. İngiltere’deki Cambridge Üniversitesi’nden nörolog Prof. Simon Baron-Cohen, “Çocuklukta beyin plastisitesi yüksektir. Erken periyotta başlanan davranışsal terapiler, hudut irtibatlarını güçlendirerek otizmin tesirlerini hafifletebilir” açıklamasını yaptı.
The Lancet Child & Adolescent Health’te yer alan bir çalışma, 2 yaşından evvel terapilere başlayan otizmli çocukların %30’unun okul çağında yaşıtlarıyla emsal toplumsal hünerler geliştirdiğini gösterdi. Bu, erken müdahalenin uzun vadeli tesirlerinin bir ispatı olarak görüldü.
AİLELER İÇİN UMUT IŞIĞI
Erken teşhis, yalnızca otizmli bireyler için değil, aileleri için de bir dönüm noktası.
Avustralya’daki Monash Üniversitesi’nden klinik psikolog Dr. Kristelle Hudry, “Aileler, erken teşhisle çocuklarının gereksinimlerine uygun stratejiler geliştirebiliyor. Bu, hem gerilimi azaltıyor hem de meskende daha sağlıklı bir irtibat ortamı sağlıyor” dedi.
Autism Research mecmuasında yayımlanan bir tahlil, erken teşhis alan ailelerin %70’inin çocuklarının bakımında daha inançlı hissettiğini ve depresyon oranlarının azaldığını ortaya koydu.
TOPLUMSAL İŞTİRAKTE BÜYÜK ADIM
Erken teşhisin bir öteki kıymetli sonucu, otizmli bireylerin topluma entegrasyonunun artması. Japonya’daki Tokyo Üniversitesi’nden nörolog Dr. Nobumasa Kato, “Erken müdahale, otizmli çocukların eğitim sistemine daha kolay adapte olmasını sağlıyor. Bu da yetişkinlikte bağımsız bir hayat sürme bahtını artırıyor” dedi.
Journal of Autism and Developmental Disorders’ta yayımlanan bir çalışma, erken teşhisle desteklenen çocukların %50’sinin ergenlikte fonksiyonel bağlantı maharetleri kazandığını gösterdi.
UZMANLARDAN DAVET: BELİRTİLERİ GÖZ GERİSİ ETMEYİN
Uzmanlar, ebeveynleri ve sıhhat çalışanlarını otizmin erken belirtileri konusunda şuurlu olmaya çağırıyor.
ABD’deki Boston Çocuk Hastanesi’nden Dr. Susan Faja, “Bir çocuk konuşmada gecikiyorsa yahut toplumsal yansılar vermiyorsa, vakit kaybetmeden bir uzmana başvurulmalı. Erken teşhis, değerli tedavilerden çok daha tesirli ve erişilebilir bir çözüm” dedi.
Dünya Sıhhat Örgütü’nün raporuna nazaran, erken teşhis oranlarının artması, otizmli bireylerin hayat kalitesini %35’e kadar güzelleştirebiliyor.
BİLİMSEL DATALAR NE DİYOR?
Son yıllarda yapılan araştırmalar, erken teşhisin otizm idaresindeki kritik rolünü doğruladı.
Nature Reviews Neurology’de yayımlanan bir inceleme, erken müdahalenin otizmli çocuklarda bilişsel gelişimi %25 oranında artırdığını ve davranışsal sıkıntıları azalttığını gösterdi.
Erken teşhis edilen bireylerin %60’ının yetişkinlikte daha az dayanak muhtaçlığı duyduğu belirlendi.
Uzmanlar, bu bilgilerin sıhhat siyasetlerinde erken tarama programlarının yaygınlaştırılması gerektiğini gösterdiğini vurguladı.
ERKEN TEŞHİSİN ANAHTARI: EĞİTİM VE FARKINDALIK
Prof. Volkmar, “Toplumda otizm farkındalığını artırmak, erken teşhisin önündeki en büyük mahzuru kaldırır. Ebeveynler ve öğretmenler, belirtileri tanıyarak süreci hızlandırabilir” dedi.
Uzmanlar, otizmin erken teşhis edilmesiyle bireylerin potansiyellerini daha güzel ortaya koyabileceğini ve hayat uzunluğu sürecek bir dayanak zinciri kurulabileceğini tabir etti.
