Zirai don felaketinin faturası çok ağır olacak: Gıda enflasyonunu körükleyecek
Türkiye Ziraatçılar Derneği Genel Başkanı Hüseyin Demirtaş, 11-13 Nisan ortasında yaşanan don olaylarına ait ANKA Haber Ajansına açıklamalarda bulundu. Demirtaş, ülke genelinde tesirli olduğunu ancak bu yıl yaşanan üçüncü don olayı olduğunu belirterek birtakım eserlerde yüzde 100’e varan zararın olduğunu kaydetti. Demirtaş, yaşanan zirai don olayının ülke ihracatını ve ithalatını olumsuz etkileyeceğine dikkati çekerek, üreticiye çabucak takviye sağlanmazsa üretimden kaçacağına vurgu yaparak, “Birçok vilayette tarım toprakları imara açılıyor. Toprak Müdafaa Kanunumuz var lakin uygulanmıyor. Şayet üreticiye takviye verilmezse üreticiler tarım alanlarının imara açılması için teşebbüslerde bulunacaklardır. Bu hem ülke tarımını hem ülke iktisadını çok önemli tesirler. Aslında üretici yaş ortalamamız 58’lere dayanmış durumda, 2024 yılının sonlarına kadar 600 bin üretici tarımdan kopmuş, tarım yerlerinin yüzde 10’undan fazlası kaybedilmiş durumda. Bunlar resmi sayılar. Bu türlü giderse üretecek kimse kalmaz” değerlendirmesinde bulundu.
“ÇİFTÇİYE TAKVİYE VERSENİZ BİLE ESER YOK”
Yaşanan don olayının en çok meyvecileri etkilediğini belirten Demirtaş, “Türkiye olarak ihraç ettiğimiz eserlerin başında meyvecilik geliyor. Meyvede kendi kendimize yetiyor fazlasını da ihraç ediyoruz. Gayrisafi ulusal hasılanın yaklaşık yüzde 20’sini karşılıyor meyvecilik. Artık yaşanan bu don olayı besin enflasyonunu körükleyecek. Ben yangına körükle gitmek istemiyorum ancak görünen bu besin enflasyonunu körükleyecek. Zira siz olması gerekeni yapıp çiftçiye dayanak verseniz bile eser yok. Şu anda eser olmadığı için de dönemi gelen meyve sebzeler olmadığı için fiyatlar körüklenecek” diye konuştu.
“TOPRAK KORUMA KANUNU DİNLENMİYOR”
Çiftçinin üretimde kalması için dayanak ve primlerin kesinlikle bir an evvel verilmesi gerektiğini, aksi takdirde çiftçinin topraktan kopacağına vurgu yapan Demirtaş, “Bakınız 2024 Aralık ayı prestiji ile Türkiye çiftçisinin borcu 900 milyara yaklaşmış. Buna bir de veresiye aldıklarını katarsanız 1 trilyon lirayı bulmuş durumda çiftçi borcu. O yetmiyormuş üzere icraya düştü çiftçiler. Tarlalar da icraya düşüyor. Çiftçi şu anda borçlarıyla baş edemiyor. Çiftçi de diyor ki ‘üretimden para kazanamıyorum imar gelsin de ben bundan para kazanayım’. 10-15 milyon para kazanmak varken 30 bini neden bekleyeyim diyor. Tabi her bölgede değil bu durum. Tabi bunu onayladığımdan değil, çiftçide bu türlü bir beklenti var. Yani Toprak Koruma Kanunu dinlenmiyor. Mera alanlarından ormanlara kadar imara açılmış durumda. 67 vilayette imtiyazlar verildi ve tüm Türkiye delik deşik siyanürlü altınlardan başka madenler aranıyor. Bakın son 10 yılda 600 bin çiftçi tarımdan vazgeçti. Çiftçi yaşlarına bakıyorsunuz, 18 ila 32 yaş ortası tarımda istihdam oranı yüzde 10’lara inmiş. Geri kalan yüzde 90’ın yaş ortalamasına 58 diyoruz lakin o da 59’a çıkmış durumda. Bunlar resmi rakamlar” dedi.
“KISACASI ÜRETİCİ KAZANMIYOR, TÜKETİCİ UCUZA BULAMIYOR”
İşin bir de tüketici kısmı olduğuna dikkat çeken Demirtaş, “Bakın işin üretici kısmı kadar bir de tüketici kısmı var. Besin enflasyonu var. TÜİK, sayılarına nazaran yıllık besin enflasyonu yüzde 38,10. Pekala enflasyonu durdurmak için ne yapmamız lazım, üretimi arttırmamız lazım. Biz bir eserde fiyatlar arttığı vakit çabucak ihracat yasağı koyuyoruz. Birebir formda soya. Soyasız hayvan yemi yapamazsınız. Soyada biz 3 milyon tonu geçti ithal ettiğimiz. Biz 180 bin ton soya üretiyorduk bu 150 bin tona düştü. Bunlar ülkemizde pek ala yetişir lakin çiftçi önünü göremediği için üretmiyor. Üretici para kazanamıyor. Üretici kar edemiyor. Eserin maliyetinin altında birtakım eserlerde taban fiyat belirlendi. Velhasıl üretici kazanmıyor, tüketici ucuza bulamıyor. Tüketici de merdiven altı besine yöneliyor. Zira sağlıklı ve inançlı besine ulaşamıyor” telaffuzunda bulundu.
“SIKINTI YOK GİBİLERİNDEN AÇIKLAMALAR YAPILDI UMARIM O DENLİ OLUR”
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Kabine toplantınsın akabinde yaptığı açıklamayı hatırlatan Demirtaş, “Kabine toplantısının akabinde Cumhurbaşkanı biz çiftçiyi zora sokmayacağız, bir çalışmamız var ödeyeceğiz diye üstü örtülü söyledi. Düşünce yok gibilerinden açıklamalar yapıldı umarım o denli olur” dedi.
