Vefa yiğidin harcıdır

Kültür hayatımızda “ihtifalci” namıyla yer bulmuş bir Mehmed Ziyâ Bey vardır. Artık pek çok kişi, söz günümüzde neredeyse kullanılmaz hale geldiği için “ihtifalci” ne demek diye soracaktır. Ben de birinci duyduğumda bilmiyordum, merhum tarih müellifimiz Muhittin Nalbantoğlu anlatınca öğrendim. 1865-1930 yılları ortasında yaşamış olan Mehmed Ziyâ Bey’i İstanbul ve Boğaziçi hakkındaki pahalı yapıtlarını de aşarak meşhur eden özelliği, Türk tarihinin kıymetli olaylarının yahut iz bırakmış şahıslar için mevt yıldönümlerinde anma merasimleri (ihtifaller) düzenlemesi ve bu toplantıların konuşmacısı olmasıdır. Mehmed Ziyâ Bey yıllar evvel göçüp gitmiş kültür insanlarımızın unutulmalarını önleyip düzenlediği ihtifallerle hatırlanmalarını sağlayarak onlara gösterilmesi gereken toplumsal vefanın öncülüğünü yapmıştır.

Günümüzde misal vefayı gösteren Mehmet Nuri Yardım’ın bu alandaki uğraşları bana daima İhtifalci Mehmed Ziyâ Bey’i hatırlatmıştır. Mehmet Nuri Yardım, geçmiş vaktin kültür adamlarını yad etmek için toplantılar düzenlemekle kalmayıp bu bedelli şahsiyetlerin bir kısmını da kitaplaştırmayı başarmış bir kalem. “Kayıp İstasyon” Mehmet Nuri Yardım’ın bu taraftaki çalışmalarından yalnızca biri.

Kenarda kalmış isimleri ve yapıtları unutulmuş kimilerinin mezarı bile kaybolmuş 12 kıymetli edebiyatçı. Vakitle fark edilen keşfedilen ve araştırılıp öne çıkarılan şairler ve müelliflerden bir demet…Sadece bir vefa hissiyle değil tıpkı vakitte misyon şuuruyla yitiklerin peşine düşen Mehmet Nuri Yardım uzun araştırmalarının sonucunda “Kayıp İstasyon”u oluşturan yazıları yazdı. Eser eski vakit muharrirlerinin hatırlanmasına anılmasına ve yine kıymetlendirilmesine bir kapı açtı. TYB 2005 Biyografi Mükafatına layık görülen kitapta ihmallere ve unutuluşlara dikkat çekildi. Bugün bu muharrirlerin büyük bir kısmının kitapları yine yayımlanıyor haklarında anma toplantıları yapılıyor yapıtları öğrencilere tavsiye ediliyor. “Kayıp İstasyon” müellifin Jenerasyonların Buluşması diye isimlendirdiği büyük bir projenin kitaba dönüşmüş hali ve birinci merhalesi. Geçmişle geleceği buluşturacak olan irfan köprüsü bu cins vefa kitaplarının çoğalmasıyla örülebileceğini vurgulayan Mehmet Nuri Yardım, “Kayıp İstasyonu yalnızca edebiyat araştırıcıları ve uzmanları değil eskimez muharrirleri seven meraklılar da zevkle okuyacaklardır. Birkaç kitabı var zannedilen müelliflerin nasıl da 50 60 yapıttan meydana gelen bir külliyata sahip olduğu fark edildiğinde süper edebiyatımızın göz kamaştıran zenginliği daha bir dikkat çekecek” değerlendirmesinde bulunuyor. Bu bakımdan Kayıp İstasyon sahip olduğumuz hazineyi bize fısıldayan bir öncü ve uyarıcı kitap. Abdülhak Şinasi Hisar, Hamamizade İhsan, Ercüment Ekrem Talu, Sermet Muhtar Alus, Osman Cemal Korkulu, Refi Cevat Ulunay, Nihad Sami Banarlı, Sofi Huri, Ziya Osman Saba, Safiye Erol, Nahit Sırrı Örik ve Bahaeddin Özkişi de “Kayıp İstasyon”un unutulmayan yolcuları…

Anonim Yayıncılık Tel:(0212) 520 07 40

Atalarımızın inanç dünyası

Hasan Kızıldağ yayına hazırladığı, “Ruhlar ve Rabler Ortasında / Türk Dünyası Şamanizmi” isimli kitabıyla bu bahiste her baştan çıkan seslere son noktayı koyuyor:

“Türk Şamanizmi, Türk kültürünün neredeyse bütün ögelerini direkt yahut dolaylı olarak etkileyen bir fenomendir. Türklerin en eski vakitlerden günümüze kadar taşıdıkları pek çok inanç ve uygulamanın kökleri incelendiğinde, Türk Şamanizminin tesiri daha güzel anlaşılabilmektedir. Bu bakımdan Türk Şamanizmi, vakti ve yeri aşan taraflarıyla bütün din ve coğrafya değişikliklerine karşın tesiri silinmeyen anlayış biçimidir. Türk Şamanizmi, Sibirya’da ortaya çıktığı binlerce yıl öncesinden günümüze, hangi dine mensup olursa olsun, hangi coğrafyada olursa olsun bütün Türklerin özgün sistemi olmuş ve sonraki periyotlarda Türklerin inançlarını, ritüellerini, hayatı algılayış biçimlerini, kainata dair tasavvurlarını, hareket biçimlerini, âdet ve geleneklerini, kısacası, her türlü kültürel ve dinî yaklaşımlarını etkilemiştir. Bu bakımdan, Türk Şamanizminin anlaşılması, Türk kültür kodlarının anlaşılması manasına gelmektedir.”

Yirmi iki kısımdan oluşan kitapta; Türk Şamanizminin cihan tasavvurundan ruhlar ve ilahlar dünyasına, kült ve iye anlayışlarından mevsimlik ritüellerine, tapınak sıkıntısından bir din olup olmadığı sorunsalına, şamanların bu sistemdeki yerinden Türk Şamanizminin özgünlüğü ve dünyadaki emsal sistemlerden farklılığına kadar pek çok bahis ele alınmakta.

Ötüken Neşriyat Tel:(0212) 251 03 50