Küresel piyasalar tarife endişelerinin yeniden yükselmesiyle karışık seyrediyor

ABD Başkanı Donald Trump’ın “Önce Amerika” siyaseti kapsamında attığı adımların muhtemel sonuçlarına yönelik belirsizlikler sürerken, Trump’ın 9 Temmuz’a kadar ertelediği gümrük tarifelerinin müddetini uzatmayı düşünmediğini açıklaması, piyasalarda risk iştahını törpüledi.

Analistler, jeopolitik tansiyonun tekrar yükselebileceği ve tarifeler yoluyla ticaret savaşlarının tekrardan şiddetlenebileceği kaygılarının paralelinde ABD iktisadına ait gelişmeler ve makroekonomik datalardan gelen karışık sinyallerle risk önceliklerinin sık değişkenlik gösterdiğine dikkati çekerek, bu durumun yatırımcıların karar alma süreçlerini zorlaştırdığını ve fiyatlamalar üzerinde tesirli olduğunu belirtti.

Öte yandan ABD Senatosu, Lider Donald Trump’ın seçim kampanyasında vaat ettiği vergi indirimlerinin hayata geçirilmesini amaçlayan tasarıyı kabul etti. Kelam konusu tasarıda, eyalet ve lokal vergi indirimlerinin artırılması, bahşiş ve fazla mesai gelirlerinden alınan vergilerin kaldırılması ve 2017’de yürürlüğe giren vergi indirimlerinin mühletinin uzatılmasının yanı sıra, harcama kesintileri yapılması da öngörülüyor. Tasarının, Trump’ın imzasına sunulmadan evvel Temsilciler Meclisi’nde de onaylanması gerekiyor.

Analistler, vergi tasarısının onaylanmasının akabinde ABD’nin mali görünümüne ait telaşların yatırımcılar tarafından yakından izlendiğine işaret ederek, tasarının Temsilciler Meclisi’nde kabul edilmesi durumunda ABD varlıklarına yönelik yatırımların tekrar değerlendirmeye alınabileceğini belirtti.

“HERHANGİ BİR TOPLANTIDA FAİZ İNDİRİMİ MÜMKÜNLÜĞÜNÜ MASADAN KALDIRMAYACAĞIM”

Bunun gelişmelere ek olarak dün Avrupa Merkez Bankası (ECB) tarafından düzenlenen ECB Merkez Bankacılığı Forumu’nda konuşan ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell, faizleri tekrar düşürmeye başlamadan evvel daha fazla data elde etmek ve tarifelerin tesirlerini görmek istediklerini söyledi.

ABD iktisadının epey uygun bir pozisyonda olduğunu söyleyen Powell, tarifeler göz gerisi edildiğinde enflasyonun beklendiği üzere davrandığını kaydetti. Powell, tarifelerin tesirinin şimdi çok fazla görülmediğine dikkati çekerek, yaz boyunca daha yüksek enflasyon dataları beklediklerini anlattı.

Tarifeler olmasaydı Fed’in şimdiye kadar faizleri daha fazla düşürüp düşürmeyeceğine yönelik soruya, “Bence bu yanlışsız.” cevabını veren Powell, tarifelerin büyüklüğünü görünce ve tarifelerin bir sonucu olarak enflasyon beklentileri yükselince, beklemeye geçtiklerini kaydetti.

Powell, Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) üyelerinin büyük çoğunluğunun yılın ilerleyen devirlerinde faiz oranlarının tekrar düşürülmeye başlanmasının uygun olacağını düşündüğünü lisana getirerek enflasyon ve iş gücü piyasasına dair dataları izleyeceklerini söyledi. Powell, rastgele bir toplantıda faiz indirimi mümkünlüğünü masadan kaldırmayacağını ve bunun dataların nasıl geliştiğine bağlı olacağını söz etti.

Para piyasalarındaki fiyatlamalarda Fed’in eylül ayında yüzde 88 ihtimalle 25 baz puanlık faiz indirimi yapacağı beklenirken, Bankanın yıl genelinde toplam 3 sefer faiz indirimi kararı verebileceğine dair öngörüler güçlenmeye devam etti.

Bu açıklamaların akabinde gözler, Fed’in para siyaseti kararlarında değerli yükü bulunan iş gücü piyasasına çevrildi. Bugün açıklanacak ADP özel dal istihdamı ile yarın yayımlanacak tarım dışı istihdam verisi yatırımcıların odağında olacak.

Analistler, bu bilgilerde Fed’in gelecek devir atacağı adımlara ait ipuçlarının aranacağını kaydederek, datalardan alınacak sinyallerin varlık fiyatlarında oynaklığa neden olabileceğinin altını çizdi.

Makroekonomik data tarafında, ABD’de JOLTS açık iş sayısı mayısta 7 milyon 769 bin ile Kasım 2024’ten bu yana en yüksek düzeye ulaştı.

ABD’de Tedarik İdare Enstitüsünün (ISM) imalat endüstrisi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) haziranda 49’a yükselmesine karşın dalda daralmanın sürdüğüne işaret etti.

S&P Küresel tarafından açıklanan haziran ayına ait imalat dalı PMI verisi de üst taraflı revizyonla 52,9 oldu. Endeks Mayıs 2022’den bu yana en yüksek düzeyine çıktı.

ABD’de inşaat harcamaları, mayısta yüzde 0,3 ile piyasa beklentilerinden fazla azalış kaydetti.

TAHVİL PİYASASI VE ONS ALTINDA “FAİZ İNDİRİMİ” BEKLENTİLERİ ÖNE ÇIKTI

Fed’in faiz indirimi yapabileceği beklentilerin güçlenmesiyle tahvil piyasalarındaki hareketlilik dikkati çekiyor. ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi dün yüzde 4,19’a inerek 1 Mayıs’tan bu yana en düşük düzeyini görürken, yeni günde yüzde 4,25’te dengelendi.

Zayıflayan dolar ve gerileyen tahvil faizleri ile alternatif maliyeti azalan altının ons fiyatı dün yüzde 1,1 yükselişle 3 bin 339 dolara çıkarken, şu sıralarda evvelki kapanışının çabucak üzerinde 3 bin 340 dolarda bulunuyor.

Brent petrolün varil fiyatı ise yüzde 0,2 düşüşle 66,9 dolarda süreç görürken, dolar endeksi şu sıralarda yatay seyirle 96,7 düzeyinde.

Kurumsal tarafta ise Trump’ın, Musk’ın şirketlerinin aldığı sübvansiyonların incelenmesi gerektiğini söylemesi sonrasında Tesla payları yüzde 5’ten fazla bedel kaybetti.

New York Borsası’nda dün S&P 500 endeksi yüzde 0,11, Nasdaq endeksi yüzde 0,82 düşerken, Dow Jones endeksi yüzde 0,91 yükseldi. ABD’de endeks vadeli kontratlar yeni güne olumlu bir seyirle başladı.

AVRUPA’DA MERKEZ BANKACILIĞI FORUMU TAKİP EDİLİYOR

Avrupa borsalarında dün İngiltere hariç satış yüklü bir seyir öne çıkarken, bugün ECB Başkanı Christine Lagarde’ın yapacağı konuşma yatırımcıların odağında bulunuyor.

Dün ECB Merkez Bankacılığı Forumu’nun açılışında konuşan Lagarde, son para siyaseti stratejisi gözden geçirmesinin akabinde ECB’nin gelecekteki zorluklara karşı düzgün bir pozisyonda olduğunu söyledi.

Lagarde, yüzde 2 olarak açıklanan Avro Bölgesi haziran ayı enflasyon oranına ait, “Enflasyon konusunda vazife muvaffakiyetle tamamlandı diyemiyorum ancak amaca ulaşıldı.” değerlendirmesinde bulundu.

İngiltere Merkez Bankası (BoE) Başkanı Andrew Bailey ise siyaset faizinin aşağı taraflı bir eğilimde olduğunu belirterek, para siyasetinin hala kısıtlayıcı ve bir müddet daha bu türlü kalacağını söyledi.

Öte yandan Almanya Federal İş Ajansı (BA), işsizlik sayılarına ait haziran ayı bilgilerini açıkladı. Buna nazaran, ülkede mevsimsellikten arındırılmış işsiz sayısı, haziranda mayıs ayına nazaran 11 bin kişi artarak 2 milyon 970 bin oldu. Beklenti, işsiz sayısının haziranda 15 bin artması istikametindeydi.

Uluslararası finansal araştırma kuruluşu S&P Küresel, İngiltere’nin haziran ayı imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) datalarını açıkladı. Datalara nazaran, ülkede imalat sanayi PMI haziranda 47,7 oldu. Bu düzey son 5 ayın en yüksek pahası olmasına karşın, büyüme bölgesi olan 50 puanın altında kalmaya devam etti.

Dün İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,28 yükselirken, Almanya’da DAX 40 yüzde 0,99, İtalya’da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 0,58 ve Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,04 düştü. Avrupa’da endeks vadeli kontratlar yeni güne olumlu başladı.

TRUMP’TAN JAPONYA’YA TARİFE TEHDİDİ

Asya piyasalarında ise karışık bir seyir öne çıkarken, ABD Başkanı Trump’ın Japonya ile ticaret mutabakatı konusundaki açıklamaları bölge hisse piyasaları üzerinde baskı oluşturdu.

Japonya ile de ticaret mutabakatı yapabileceklerinden kuşkulu olduğunu söyleyen Trump, bu yüzden Japonya’ya bir mektup yazacağını belirterek mektupta, “Size çok teşekkür ediyoruz ve gereksinimimiz olan şeyleri yapamayacağınızı biliyoruz, bu nedenle yüzde 30, yüzde 35 ya da bizim belirlediğimiz sayı neyse onu ödüyorsunuz.” diyeceğini tabir etti.

Japonya’nın baş ticaret müzakerecisi Ryosei Akazawa, hem Japon hem de ABD heyetlerinin mümkün bir muahede için samimi görüşmeler yürüttüğünü fakat temel farklılıkların hala çözülmediğini söyledi.

Bu gelişmelerle, kapanışa yakın Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,2, Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 0,9 düşerken, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 0,7 yükseldi. Çin’de Şanghay bileşik endeksi ise yatay seyretti.

YURT İÇİNDE İHRACAT DATALARI TAKİP EDİLECEK

Dün alış yüklü bir seyir izleyen Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, günü yüzde 1,33 paha kazanarak 10.080,35 puandan tamamladı. Borsa İstanbul Vadeli Süreç ve Opsiyon Piyasası’nda (VİOP) BIST 30 endeksine dayalı ağustos vadeli kontrat ise dün akşam seansında olağan seans kapanışının yüzde 0,2 altında 11.920,00 puanda süreç gördü.

Dolar/TL, dün yüzde 0,1 yükselişle 39,8370’ten kapanırken, bugün bankalararası piyasanın açılışında yatay seyirle 39,8410’dan süreç görüyor.

Analistler, bugün yurt içinde ihracat sayıları, yurt dışında ise ABD’de ADP özel sektör istihdamı, ECB Başkanı Lagarde’ın açıklamaları ve Avro Bölgesinde işsizlik oranının öne çıkacağını lisana getirerek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 10.100 ve 10.200 düzeylerinin direnç, 10.000 ve 9.900 puanın dayanak pozisyonunda olduğunu kaydetti.

PİYASALARDA BUGÜN TAKİP EDİLECEK DATALAR ŞÖYLE:

12.00 Avro Bölgesi, mayıs ayı işsizlik oranı

14.00 ABD, haftalık mortgage başvuruları

15.15 ABD, haziran ayı ADP özel bölüm istihdamı

17.15 Avro Bölgesi, ECB Başkanı Lagarde’ın konuşması