Alerji testlerinin zamanlaması çok önemli
Çocuklarda alerjik hastalıklar, ebeveynlerin sıkça karşılaştığı sıhhat meseleleri ortasında yer alıyor. Alerji testleri, alerjik hastalıkların teşhisinde kıymetli bir araç lakin bu testlerin ne vakit yapılması gerektiği konusunda dikkatli olunmak gerekiyor.
İstinye Üniversitesi öğretim üyesi ve Liv Hospital çocuk alerji ve immünoloji hastalıkları uzmanı Prof. Dr. Mahir İğde, anne babaların alerji testine başvurmayı düşünmeleri gereken durumları şöyle sıraladı:
“1. KRONİK SEMPTOMLAR:
Çocuğunuzda uzun müddettir devam eden burun akıntısı, burun tıkanıklığı, hapşırma, öksürük yahut gözlerde kaşıntı üzere semptomlar varsa, bu durum alerjik rinitin bir belirtisi olabilir.
Kronik öksürük, bilhassa gece artıyorsa, astım yahut alerjik bronşit belirtisi olabilir.
2. BESİN TEPKİLERİ:
Çocuğunuz muhakkak besinleri tükettikten sonra ciltte kızarıklık, kaşıntı, kusma, ishal yahut nefes darlığı üzere belirtiler gösteriyorsa, besin alerjisi ihtimali değerlendirilmelidir.
3. CİLT SORUNLARI:
Egzama (atopik dermatit) üzere ciltte daima kaşıntı ve döküntüler alerji ile alakalı olabilir.
Kurdeşen (ürtiker) atakları yahut anjiyoödem üzere ani cilt tepkileri, alerjik bir durumu işaret edebilir.
4. İLAÇ TEPKİLERİ:
Bir ilacın alınmasından sonra döküntü, şişlik, nefes darlığı üzere tepkiler geliştiyse, alerji testi gereklidir.
5. BÖCEK SOKMALARI:
Böcek sokmalarından sonra ciltte çok şişlik, kızarıklık yahut sistemik tepkiler (örneğin nefes darlığı) varsa, böcek alerjisi açısından kıymetlendirme yapılmalıdır.
6. AİLEDE ALERJİ HİKAYESİ:
Ailede güçlü bir alerji yahut astım hikayesi varsa, çocuğunuzun da alerjik hastalık geliştirme riski daha yüksek olabilir. Bu durumda, erken teşhis ve tedbir için testler yapılabilir”.
Alerji testlerinin, çoklukla bir uzman hekimin tavsiyesiyle yapıldığını belirten İğde, “Çocuğunuzda üstteki belirtiler varsa, bir çocuk alerji ve immünoloji uzmanına danışmanız kıymetlidir. Uzman, çocuğunuzun öyküsünü ve semptomlarını kıymetlendirerek hakikat testin yapılmasını sağlayacaktır. Alerji testleri sadece hakikat vakitte ve yanlışsız biçimde uygulandığında yararlıdır. Gereksiz testler yahut yanlış sonuçlar, gereksiz kaygılara yol açabilir. Çocuğunuzun sıhhati için alerji uzmanının yönlendirmesine öncelik verin” dedi.
PRİCK TEST VE SPESİFİK IGE TESTİNİN YAŞ ARALIKLARI
Alerji testlerinin, bireylerde alerjik rahatsızlıkların teşhisinde hayati bir rol oynadığını kaydeden İğde, “Alerjik tepkilerin semptomları, yaşı ve tüm klinik özellikleri göz önünde bulundurularak, uygun testlerin hangi yaş kümesinde kullanılacağına karar verilmesi kritik ehemmiyet taşır. En sık uygulanan iki test, deri prick testi (cilt testi) ve spesifik IgE kan testidir.
Genel tarif Prick testi, bireylerin muhakkak alerjenlere karşı hassasiyetini belirlemek için kullanılan bir cilt testidir. Çoklukla polen, mesken tozu akarı, hayvan tüyleri, besin alerjenleri ve mantar sporları üzere yaygın alerjenlere yönelik yapılır. Yaş hudutları Prick testi, çoklukla 2 yaş ve üzeri bireylerde uygulanabilir. Bu yaş hududunun nedeni, daha küçük çocuklarda (0-2 yaş) cilt reaktivitesinin düşük olması ve testin yalancı negatif sonuç verebilme ihtimalidir. Lakin, semptomları çok bariz olan çocuklarda, uzman klinik bir kıymetlendirme ile daha erken yaşlarda da uygulanabilir. Prick testi, süratli ve ekseriyetle düzgün tolere edilen ve kliniği göstermede daha hassas bir testtir. Fakat, makul yaş kümelerinde (özellikle bebeklerde) cilt hassasiyetindeki farklılıklar sonuçları etkileyebilir, bu yüzden testin alerji uzmanın kendisi tarafından yapılması daha sağlamdır.
Genel tarif spesifik IgE testi, bireylerin kan sirkülasyonundaki alerjen spesifik immünoglobulin E (IgE) düzeylerini belirlemek için kullanılır. Bu test, alerji teşhisinde daha az invaziv bir yaklaşım sunar. Lakin kanda potifiliğin sağlıklı bireylerde de olabileceği unutulmamalıdır, aşikâr koşullarda istenenebilir ve manalıdır. Yaş hudutları spesifik IgE testi, yaş hududu olmaksızın her yaş kümesi için uygundur. Yenidoğanlar dâhil tüm bireylerde kullanılabilir. Lakin, 6 ay altındaki bebeklerde toplam IgE düzeyi çoklukla düşük olduğundan, bu test yalancı negatif sonuç verebilir. Bu nedenle klinik teşhislerle birlikte değerlendirilmelidir. Kan testi, antihistaminik ilaçların kullanımının sonuçları etkilemediği bir sistemdir ve cilt testi uygulanamayan bireylerde tercih edilir. Fakat sonuçların klinik semptomlarla doğrulanması gerekir; zira tek başına IgE düzeyleri bir teşhis koydurmaz. 0-2 Yaş: Spesifik IgE testi tercih edilir. Prick testi, gerekli durumlarda uzman nezaretinde yapılabilir. 2-5 Yaş: Her iki test de uygulanabilir. Prick testi ekseriyetle daha fazla tercih edilir. 5+ Yaş: Klinik semptomlara nazaran her iki test de tesirli bir halde kullanılabilir” dedi.
