Araştırma sonuçları dikkat çekti! Tükenmişlik sendromu en çok onları etkiledi
Çalışanların iyilik seviyesini etkileyen faktörleri belirlemek üzere yapılan “Esenlik Araştırması’na nazaran genel iyilik seviyesini en çok etkileyen faktörler çalışma hayatındaki özerklik, toplumsal münasebetlerden hoşnutluk ve mevcut sosyo-ekonomik statü oldu. İş yerinde rol meçhullüğü arttıkça tükenmişlik hissinin de arttığı, toplumsal bağlantılardan hoşnutluk ve çalışma özerkliğinin ise bu hissi azalttığı tespit edildi. Y jenerasyonu genel iyiliği en düşük, tükenmişlik hissi en yüksek nesil olarak dikkat çekerken Z nesli da Y nesline çok yakın bir tablo çizdi.
Kurumsal iyilik tahlili Wellbees ve yılda ortalama 1,9 milyon kişinin yeni işini bulmasına katkı sağlayan Meslek.net, çalışanların iyilik seviyesini etkileyen faktörleri belirlemek üzere “Esenlik Araştırması” yaptı. Sabancı Üniversitesi İdare Bilimleri Fakültesi’nden akademisyenlerin danışmanlığında, 26 kesimden 1.000 kişinin iştirakiyle gerçekleştirilen araştırmada, “genel esenlik’, “tükenmişlik” ve “işten duygusal memnuniyet” olmak üzere iyiliğin üç boyutu ele alındı.
ÇALIŞANLAR FİKİRLERİNİN SORULMASINI BEKLİYOR
Araştırmada, bireyin hayatında mana bulduğu hem fizikî hem ruhsal olarak hoşnut hissettiği durumu tabir eden genel iyiliği en çok etkileyen faktörlerin çalışma hayatındaki özerklik yani çalışanların iş ortamında kendi kararlarını aldıkları ve fikirlerinin sorulması, toplumsal bağlantılardan hoşnutluk ve mevcut sosyo-ekonomik statü olduğu bulundu.
ROL MEÇHULLÜĞÜ TÜKETİYOR
Son yıllarda iş dünyasında giderek daha fazla duyulmaya başlanan tükenmişlik de araştırmanın mevzu başlıkları ortasında yer aldı. Buna nazaran tükenmişliği rol meçhullüğü yani çalışanların kendilerinden ne beklendiğini bilmeme ve misyonlarının net olmaması durumları arttırırken, çalışma özerkliği ve toplumsal ilgilerden hoşnutluğun tükenmişliği azalttığı görüldü. Genel iyiliği azaltan ve tükenmişlik hissini artıran kimi faktörlerin tıpkı olması, bu iki durumun birbirini tetikleyebileceğini de gösterdi.
İŞ DÜNYASI İÇİN YENİ ALARM: EKO-ANKSİYETE
Araştırmanın dikkat alımlı sonuçlarından biri de iklim krizi olaylarının çalışanlar üzerindeki tesirleri oldu. Şahit olduğumuz iklim değişikliklerinin şahıslarda telaş ve endişeye yol açma durumunu tabir eden eko-anksiyete hem genel iyiliği hem de tükenmişliği orta seviyede etkileyen faktörler ortasında yer aldı. Araştırmada eko-anksiyetenin yüksek çıkma sebebinin firmaların bu alandaki çalışmalarının oluşturduğu farkındalık sonucu olabileceğine vurgu yapıldı. Öte yandan makroekonomik ortama duyulan itimadın düşük olması da hem genel iyiliği hem de tükenmişliği etkileyen bir öteki ortak faktör oldu.
Y VE Z NESLİ MUTSUZ VE TÜKENİMİŞ HİSSEDİYOR
Araştırma, iştirakçilerin yüzde 73,7’sini oluşturan Y ve X nesillerinin iyiliğinin düşük olduğunu da gösterdi. Buna nazaran Y nesli her iki kategoride de birinci sırada yer alırken Z jenerasyonu da Y jenerasyonuna çok yakın bir tablo çizdi. X ve Baby Boomer jenerasyonunun ise Y ve Z jenerasyonuna göre daha yüksek iyiliğe sahip olduğu ortaya çıktı.
OFİSTEN ÇALIŞMAK İŞTEN AYHRILMA NİYETİNİ ARTIRIYOR
Araştırmaya katılan çalışanların yüzde 80,5’i ofisten, kalan kesim ise hibrit yahut uzaktan çalıştığını aktarırken ofisten çalışanların işten ayrılma niyetinin başka çalışanlara nazaran daha yüksek olduğu belirlendi. Öte yandan iştirakçilerin yüzde 13’ünün haftada 40 saat ve altı, yüzde 64’ünün 40-50 saat, yüzde 23’ünün ise 50 saatten fazla çalıştığını söylediği araştırmanın sonuçları, uzun saatler çalışan iştirakçilerin firmalarına daha bağlı göründüğünü de ortaya çıkardı.
ÇALIŞANLAR EN ÇOK YAN HAK, EN AZ EĞİTİM BEKLENTİSİ İÇİNDE
Araştırma kapsamında iştirakçilerden iş hayatında fiyat dışında hangi beklentilere sahip olduklarını sıralamaları istendi. Birinci sırayı yan haklar alırken bunu sırasıyla işin manalı olması, ferdî bedellerle örtüşmesi, şahsî gelişime yararlı olması, topluma yararlı olması ve esnek çalışma imkanları izledi. Çalışanların en düşük beklentisi sertifikasyon ya da diploma eğitimi imkanı olurken geleceğe hazırlayan kısa periyodik eğitimler ve doğum günü üzere özel gün müsaadeleri de öncelikli beklentiler ortasında yer almadı.
Z NESLİ MANA ARAYIŞINDA
Erkeklere nazaran bayan çalışanlarda esneklik beklentisinin yüksek, mana beklentisinin düşük çıktığı araştırmada ayrıyeten eğitim düzeyi arttıkça topluma yararlı olma ve ferdî gelişim beklentilerinin azalıp esneklik beklentisinin arttığı, sosyo-ekonomik düzey arttıkça mana beklentisinin yükseldiği, iş deneyimi arttıkça da eğitim beklentisinin azalıp ferdî bedellere ahenk ve topluma yararlı olma beklentilerinin arttığı saptandı. Z Nesli işte mana bulmak, işin kıymetlerle örtüşmesi, esneklik ve özel müsaadeler mevzularını daha yüksek; gelişim, kısa periyodik eğitim, sertifika yahut diploma imkanlarını daha düşük öncelikte sıraladı.
ESENLİĞİN TEPESİNDE ESNEK ÇALIŞMA VAR
Araştırmaya nazaran ruhsal takviye almaya en sıcak bakan kesimler kadınlar, evliler ve büyürken daha varlıklı ailelerde yetişenler oldu. İştirakçilerin yaklaşık yüzde 10’unun ise iyilik uygulamalarının yararlı olmadığını düşündükleri, kalan yaklaşık yüzde 90 iştirakçinin bu uygulamaların zihinsel ve bedensel sıhhatlerini iyileştireceğine, gerilim ve korku idaresine yararlı olacağına daha çok iştirak gösterdikleri bulundu. Çalışanlar tarafından en yaygın görülen iyilik uygulamalarının birinci sırasında ise esnek çalışma imkanları yer alırken bunu iyilik ve gerilim idaresi eğitimi ile uzman dayanakları takip etti.
