Avrupa’da 9 Mayıs krizi: Dostál’ın kararı tansiyonu yükseltti
Avrupa Parlamentosu’nda Çekya’yı temsil eden Ondřej Dostál, 9 Mayıs Cuma günü Moskova’daki İkinci Dünya Savaşı’nın sona ermesini anma aktifliklerine katılacağını açıkladı. Dostál, Meçhul Asker Anıtı’na çiçek bırakacağını lakin askerî geçit merasimine katılmayacağını vurguladı. İştirak kararını Avrupa Parlamentosu’ndaki bir tartışma oturumunda duyuran Dostál, “Benim misyonum anmak ve barışı savunmaktır” dedi.
Dostál, iştirakini ferdî vicdanı, seçmenlerinin tarihi belleği ve barışa olan inancı doğrultusunda gerçekleştireceğini belirtti. “80. yıl dönümü vesilesiyle yapılan bu kutlamalar bizi birleştiriyor, diplomasiye ve barışa giden yolu açabilir” tabirlerini kullandı.
DOSTÁL’DAN HÜKÛMETİNE SERT SÖZLER
Konuşmasında kendi hükûmetine yönelik sert tenkitlerde bulunan Dostál, Sovyet askerlerinin katkısının görmezden gelinmesini utanç verici olarak niteledi. “Sovyet askerlerinin annelerine, oğullarının işgalci olduğunu söyler miydiniz? Auschwitz kurbanlarına, Sovyetler onları özgürleştirmedi, işgal etti mi derdiniz?” kelamlarıyla yansısını lisana getirdi. Slovakya Başbakanı Robert Fico’nun da merasimlere katılacak olmasından duyduğu memnuniyeti lisana getirdi ve kendisinin de bu nedenle Moskova’da Meçhul Asker Anıtı’na çiçek bırakacağını yineledi.
Avrupa şokta: Slovakya, NATO’dan çekilmeye hazırlanıyor
İLK REAKSİYON ÜLKESİNDEN GELDİ
Dostál’ın bu kararı Avrupa’da geniş yankı uyandırdı. Bilhassa Çekyalı Avrupa Parlamentosu üyesi Danuše Nerudová, kararı “utanç verici ve ahlaken tiksindirici” olarak nitelendirdi. Nerudová, “Bu ziyaret, Rusya’nın Ukrayna’ya saldırdığı bir periyotta Putin rejimi için yalnızca bir propaganda armağanıdır. Katillerin ve işgalcilerin yasallaştırılması kabul edilemez” dedi. Nerudová’ya nazaran bu cins adımlar, Avrupa’nın birlik iletisine ziyan veriyor.
BEŞ AVRUPA MİLLETVEKİLİ MOSKOVA YOLUNDA
Avrupa Parlamentosu’ndan beş milletvekili Moskova’daki merasimlere katılmayı planlıyor. Bu isimlerden ikisi Almanya’dan, biri Çekya’dan Ondřej Dostál, başka ikisi ise Slovakya ve Kıbrıs’tan. Alman milletvekilleri Michael von der Schulenburg ve Ruth Firmenich, Moskova ziyareti sonrasında Kiev’e de geçeceklerini açıkladılar. Firmenich, ziyaretin anma hedefi taşıdığını ve askerî geçit merasimine katılmayacağını belirtti.
Slovakya’dan ise iki AP üyesi, Ľuboš Blaha ve Erik Kaliňák, Moskova’daki etkinliklerde bulunacak. Bu isimler, Başbakan Fico’nun da katıldığı bir heyetle Moskova’ya gidecek.
BATILI BAŞKANLAR UZAK DURUYOR
Putin idaresi, 9 Mayıs aktiflikleri için üç günlük süreksiz ateşkes ilan etti. Lakin Rusya’nın Ukrayna’daki ataklarını sürdürdüğü bir devirde bu adım pek çok Batılı lideri ikna etmeye yetmedi. ABD Lideri Donald Trump ve Lider Yardımcısı J.D. Vance de Ukrayna’daki savaşın yakın vakitte sona ermeyeceğini belirterek Moskova’daki etkinliklere katılmayacaklarını bildirdi.
Törenlere davet edilen Çin Devlet Başkanı Xi Jinping ile Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vučić üzere başkanlar ise iştirakçiler ortasında olacak. Pek çok Avrupa ülkesi ve Batılı başkan, Rusya’nın Ukrayna’daki askeri faaliyetleri nedeniyle bu yılki kutlamalardan uzak durmayı tercih etti.
BARIŞ MI, MEŞRUİYET Mİ?
Dostál ve başka sol eğilimli milletvekilleri, ziyaretlerini barışçıl bir anma olarak konumlandırsa da Avrupa genelinde bu yaklaşım tartışmalı karşılandı. Bu çeşit ziyaretlerin, Rusya’nın milletlerarası arenadaki yalnızlığını kırmaya yönelik olduğu ve Kremlin’e meşruiyet kazandırdığı tarafındaki tenkitler gün geçtikçe artıyor.
Moskova’daki etkinlikler, tarihin anılması ile aktüel siyasi krizlerin iç içe geçtiği bir atmosferde gerçekleşiyor. Tartışmalar, Avrupa’nın geçmişle yüzleşirken bugünün gerçeklerini göz arkası etme riskini de beraberinde getiriyor.
