CHP’li Pala’dan dikkat çeken ekonomik eşitsizlikler açıklaması
CHP Bursa Milletvekili Kayıhan Pala, 4 Mart Dünya Obezite Günü’ne ait yazılı açıklama yaptı. Dünya Sıhhat Örgütü’nün 4 Mart 2025 Dünya Obezite Günü hasebiyle artan obezite sıkıntısına yönelik acil aksiyon davetinde bulunduğunu belirten Pala, bu yılın teması olan “Sağlıklı bir gelecek inşa etmek: Tedbire ve bakım yoluyla obeziteyle mücadele”nin hükümetlerin, sıhhat sistemlerinin ve toplumların obezitenin önlenmesine ve bakımına öncelik vermeleri için bir davet niteliğinde olduğunu aktardı.
“ÜLKEMİZDE YETİŞKİN NÜFUSUN YÜZDE 66,8’İ FAZLA KİLOLU, YÜZDE 32,1’İ İSE OBEZ”
Türkiye’nin DSÖ Avrupa Bölgesi’nde obezite prevalansı bakımından en yüksek oranlara sahip ülkelerden biri olduğunu kaydeden Pala, “Ülkemizde yetişkin nüfusun yüzde 66,8’i fazla kilolu, yüzde 32,1’i ise obez olarak sınıflandırılmaktadır. Bu durum, Türkiye’yi dünya obezite sıralamasında üst basamaklara yerleştirmekte ve sorunun aciliyetini artırmaktadır. Ayrıyeten, her dört çocuktan birinin fazla kilolu yahut obez olduğu tespit edilmiştir. Bu gerçek, ilerleyen yaşlarda diyabet, kalp damar hastalıkları ve hipertansiyon üzere kronik rahatsızlıkların ortaya çıkma riskini yükseltmektedir” tabirlerini kullandı.
Türkiye’deki sosyoekonomik eşitsizliklerin obezite sıkıntısını derinleştiren faktörlerden biri olduğunu vurgulayan Pala, “Gelir adaletsizliği, eğitim yetersizliği, işsizlik oranlarının yüksekliği ve toplu taşıma imkanlarının kısıtlılığı üzere etkenler, sıhhatsiz beslenme ve hareketsiz hayat biçimini beslemektedir. Bunun yanında, kentleşme süreciyle birlikte kırsal bölgelerden kentlere göç eden ve düşük gelir seviyesinde yaşayan kalabalık ailelerin sağlıklı besine erişimi uygunca kısıtlanmakta, fizikî aktivite imkanları ise azalabilmektedir” değerlendirmesini yaptı.
“PESTİSİT VE KATKI UNSURLARI KONUSUNDA DAHA SIKI KONTROLLER YAPILMALIDIR”
Kayıhan Pala, ülkedeki obeziteyle çaba için şu davetlerde bulundu:
“Gıda ve Tarım Siyasetlerinin güzelleştirilmesi. Besin kodeksi ve üretim prosedürleri, sıhhatsiz besinlerin üretim ve piyasaya sunumunu sınırlayacak biçimde güncellenmelidir. Pestisit ve katkı hususları konusunda daha sıkı kontroller yapılmalıdır. Shrinkflasyon üzere tüketiciyi aldatıcı uygulamaların takip ve yaptırım düzenekleri geliştirilmelidir.
Yüksek kalorili, şekerli besinler üzerinde daha faal ve caydırıcı vergilendirme siyasetleri uygulanmalı; sağlıklı besinleri teşvik edici vergi kolaylıkları gündeme getirilmelidir. Gelir seviyesi düşük kısımlar için ‘sağlıklı beslenme takviye paketleri’ ve besin sübvansiyonları oluşturulmalıdır.
Besin kıymeti düşük eserlerin etiketlerinde ikazlar besbelli hale getirilmeli; bilhassa çocuklara yönelik sıhhatsiz besin reklamları sıkı kontrol altına alınmalıdır. Hem tüketici dernekleri hem de ilgili kamu kurumları etiketlerdeki hileli uygulamalara karşı nizamlı denetimler yürütmelidir.
“YAŞAM ŞARTLARI UYGUNLAŞTIRILARAK TOPLUMSAL REFAH ARTIRILMALIDIR”
Toplumsal farkındalığı artırmak emeliyle sağlıklı beslenme ve tertipli fizikî aktivite alışkanlığıyla ilgili eğitim programları yaygınlaştırılmalı; okul müfredatlarına faal bir biçimde entegre edilmelidir. Kent planlama siyasetleri, yeşil alanları, çevreci ulaşımı ve spor tesislerini artırarak fizikî aktiviteyi teşvik edecek biçimde düzenlenmelidir.
Gelir adaletsizliklerini gidermek ve düşük gelirli kısımların sağlıklı besine erişimini artırmak için kapsamlı toplumsal siyasetler uygulanmalıdır. İstihdamı geliştirecek, eğitim ve sıhhat hizmetlerini herkes için ulaşılabilir kılacak siyasetlerin yanı sıra, ömür şartları güzelleştirilerek toplumsal refah artırılmalıdır.”
