Çin ve Hindistan arasında diplomatik kutlama mesajları
Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ve Hindistan Cumhurbaşkanı Droupadi Murmu, iki ülke ortasındaki diplomatik bağların kurulmasının 75. yıl dönümü hasebiyle karşılıklı tebrik iletileri paylaştı.
Çin Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamaya göre, Devlet Başkanı Şi, mesajında, Çin ve Hindistan’ın iki eski medeniyet ve büyük gelişmekte olan ülkeler olarak “Küresel Güney”in kıymetli üyeleri olduğunu belirtti.
Her iki tarafın ilgileri stratejik bir zaviyeden ve uzun vadeli perspektiften görmesi gerektiğini vurgulayan Şi, “Çin-Hindistan bağlantılarının gelişimi, iki ülkenin karşılıklı yarar ortağı olmasının ve ‘ejderha ile filin tangosunu’ hayata geçirmesinin hakikat seçim olduğunu kanıtlamıştır.” sözünü kullandı.
Şi, barış içinde bir ortada yaşama, karşılıklı yarar, karşılıklı itimat ve ortak kalkınmanın bağlara taraf veren unsurlar olması gerektiğini kaydederek, iki büyük komşu ülkenin birbiriyle düzgün geçinmenin yolunu bularak çok kutuplu bir dünyayı ve milletlerarası ilgilerde daha fazla demokrasiyi birlikte teşvik etmesi çağrısında bulundu.
Çin lideri, iki ülke arasında karşılıklı inancın, farklı alanlarda işbirliğinin, irtibatın, milletlerarası bahislerde eşgüdümünün güçlendirilmesi, Çin-Hindistan hududunda barış ve huzurun korunması ve ikili bağlantıların sağlam ve istikrarlı gelişimiyle dünya barışı ve refahına katkı sağlamak üzere birlikte çalışmaya hazır olduklarını vurguladı.
Hindistan Cumhurbaşkanı Murmu da Hindistan ve Çin’in birlikte dünya nüfusunun 3’te 1’ini oluşturan iki büyük komşu ülke olduğuna dikkati çekerek, istikrarlı, öngörülebilir ve dostça alakaların hem iki ülkeye hem de dünyaya yarar sağlayacağına inandığını belirtti.
Bu ortada, diplomatik ilgilerin kurulmasının yıl dönümü münasebetiyle Çin Başbakanı Li Çiang ile Hindistan Başbakanı Narendra Modi de karşılıklı tebrik iletileri paylaştı.
– Çin-Hindistan uzlaşması
Çin ile Hindistan ortasında, Himalayalar’daki tartışmalı hudut sınırında 2020’de yaşanan çatışmayla doruk noktasına çıkan uyuşmazlığın tahlili için yürütülen müzakereler, geçen yıl mutabakatla sonuçlanmıştı.
Taraflar, 22 Ekim 2024’te iki ülke ortasındaki süreksiz hududu oluşturan Fiili Denetim Sınırı’nın Ladakh bölgesinde karşılıklı devriye faaliyetlerinin düzenlenmesi konusunda mutabakata vardıklarını duyurmuştu.
Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile Hindistan Başbakanı Narendra Modi, mutabakatın akabinde, 23 Ekim 2024’te, Kazan’daki BRICS Başkanlar Doruğu marjında yüz yüze görüşmüştü. İki başkan, 5 yıl ortadan sonra birinci defa bir ortaya gelmişti.
Liderlerin görüşmesinin akabinde Çin-Hindistan Hudut Sorunu Özel Temsilcileri Toplantısı, 19 Aralık 2024’te Pekin’de gerçekleştirilmişti. İki ülke heyetleri burada hudut bölgesindeki meselelerin tahliline yönelik 6 unsurluk bir mutabakata varmıştı. Taraflar, hudut sıkıntısına 2025’te adil, makul ve karşılıklı uzlaşılabilir bir tahlil bulunmasını teşvik etmek üzere müspet adımlar atılması gerektiğinde hemfikir olduklarını bildirmişti.
Çin ile Hindistan ortasında Himalaya Dağları’nın çevrelediği bilinmeyen hudut çizgisi, egemenlik tartışmalarına neden oluyor. Akarsular, göller, buzullar ve karlı tepelerin bulunduğu 3 bin 500 kilometrelik hudut, tarafları sık sık karşı karşıya getiriyor.
