Dış ticarette tuhaf denge: Artış var, getiri yok! Mahfi Eğilmez nedenini açıkladı
Eski Hazine Müsteşarı İktisatçı Mahfi Eğilmez Türkiye iktisadına ait değerlendirmelerini sürdürüyor.
Eğilmez’in gündeminde bu defa, dış ticaret vardı.
İHRACATTA ÖLÇÜ ARTIŞI YAŞANDI
Ekonomist Dr. Mahfi Eğilmez, kendi ismini taşıyan blogunda yayımladığı “Dış Ticaretin Durumu” başlıklı ihracatta ölçü artışı yaşanırken ünite fiyatların birebir kaldığına dikkat çekti. Eğilmez bu bilgilerin karşısında ithalatı koyarak, ithalat ölçüsü arterken ünite fiyatlarının daha süratli yükseldiğine işaret etti.
İhraç edilen malların çoklukla orta ve düşük teknolojili eserlerden oluştuğunu aktaran Eğilmez, ortaya çıkan tabloya ait, “İhraç mallarımıza aldığımız fiyatlar, ithal mallarına ödediğimiz fiyatların altında kalıyor” değerlendirmesinde bulundu.
DIŞ TİCARET AÇIĞINDA DARALMA
Dış ticaret istikrarında, 2016-2021 devrinde açık daralırken son yıllarda yine yükselişe geçtiğini belirten Eğilmez, 2023 ve 2024 yıllarında ise büyümenin potansiyel düzeyin altında kalmasıyla ithalatın azaldığını ve bu durumun dış ticaret açığında daralmaya yol açtığını aktardı.
“İhraç mallarımıza aldığımız fiyatlar, ithal mallarına ödediğimiz fiyatların altında kalıyor” diyen Eğilmez Türkiye’nin dış ticaret hadlerinin aleyhte çalıştığına dikkati çekti.
Dr. Eğilmez, 2013-2025 periyoduna ait ölçü ve ünite kıymet endekslerini karşılaştırdı. İhracat ölçüsünün yüzde 66,4 oranında artarken, ihracat ünite bedellerinin yalnızca yüzde 1,1 yükseldiği sonucunu paylaşan Eğilmez ithalat ölçüsünün yüzde 21,9 arttığı bu devirde ithalat ünite bedellerinin yüzde 6,4 oranında artış gösterdiğine işaret etti.
NEDENİ NE?
Dr. Eğilmez şu değerlendirmede bulundu:
“Son 13 yılda yurt dışına daha çok mal satmışız lakin bu devirde ünite fiyatlarımız pek değişmemiş. Buna karşılık yurt dışından daha çok mal almışız ve bu periyotta satın aldığımız malların ünite fiyatları nispeten daha süratli artmış”
Eğilmez, ortaya çıkan bu durumun temel nedenlerinden birinin Türkiye’nin ihraç mallarının ekseriyetle orta ve düşük teknolojiye sahip eserlerden oluşması olduğu halinde açıkladı.İthal edilen malların ise daha yüksek teknoloji içerikli ve dünyaca tanınan markalar tarafından üretilen eserler olduğunu belirtti.
