Murat Kurum’dan İstanbul depremine ilişkin kritik açıklamalar
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, tv100 ekranlarında sarsıntıya ait açıklamalarda bulundu.
Bakan Kurum, “6.2’lik zelzele İstanbul’un beklediği büyük zelzelenin kendisi mi yoksa onu tetikleyecek bir öncü zelzele mi?” sorusuna şu karşılığı verdi:
“Bilim insanlarımız maalesef bu mevzuda ikiye ayrılıyor. Birtakım bilim insanımız ‘büyük zelzelenin öncüsü’ derken birtakım bilim insanımız ise bunun bilimsel bir desteğin olmadığını tabir ediyor. ABD’deki bilimsel bilgilere baktığımızda böylesi büyük bir sarsıntıdan evvel zelzele olma mümkünlüğünü yüzde 5 olarak veriyor. Münasebetiyle bu 6.2’lik sarsıntısı bir haberci olarak pozisyonlandırmak da zelzelenin olmayacağını söylemek de hakikat değil. Aslında bu mevzulara çok da girmeden biz İstanbul’u sarsıntıya hazır hale getirmeliyiz.
‘ARTÇILARIN ŞİDDETİ AZALIYOR’
6.2’lik zelzelenin akabinde artçılar devam etti lakin bunların sayısı, sıklığı ve şiddeti azalarak devam ediyor. Bu hoş bir şey. Yani artçı zelzelelerin azalması, şiddetinin azalması bilim insanlarımızın söylediği üzere hoş bir şey. Olağan bunu takip ediyoruz. Burada net bir söz kullanmak lakin oradaki araştırmalar sonrasında gerçekleşecek. Bilim insanlarımız bize bunu da söylüyor. Lakin bu sarsıntı, ‘büyük zelzelenin habercisidir’ yahut ‘değildir’ yorumunun bugün bize çok bir yararının olmadığını görüyoruz. Ki bilim insanlarımız da bu hususta ikiye bölünmüş durumda.
‘PANİĞE GEREK YOK’
Dün akşam prestijiyle parklarda, millet bahçelerinde, toplanma alanlarında 40 bini aşkın vatandaşımız konuk edildi. 500 bini aşkın çorba ve 1 milyon su ve kumanya dağıtımı yapıldı. Bugün bu sayı daha az tabi düne göre. Vatandaşlarımız ister istemez huzursuz oluyor. Bir kısmı İstanbul dışına çıktı. Yaşanan artçılarla panik yaşansa da paniğe gerek yok, bunu söyleyebiliriz.
‘DEPREMİN KISA SÜRMESİ NEDENİYLE BÜYÜK YIKIM YAŞANMADI’
6.2 aslında az bir sarsıntı değil. Elazığ’daki birinci sarsıntı 5.8’di. Zelzelenin mühletinin 13 saniye olması, ivmesinin düşük olması sebebiyle büyük bir yıkım yaşanmadı. Bu müddet uzasaydı ve şiddetinin yükselmesi durumunda 6.2 de hayli büyük bir sarsıntı olup hasar verebilirdi.
HASAR TESPİTTE SON DURUM NE?
6539 bina hasarına ait ihbar aldık. Bu binalardan 1473’ü hasarsız ve 101’i ise az hasarlı olarak tespit edildi.
EN FAZLA İHBAR HANGİ İLÇELERDEN GELDİ?
En fazla ihbar Bahçelievler, Esenler, Bağcılar, Zeytinburnu, Avcılar ve Küçükçekmece olarak gidiyor. Hasar ihbarı dağılımına bakınca bu tablo ortaya çıkıyor. Hasarların ihbar yüzdesine bakınca yüzde 80’i Avrupa Yakası’ndan geliyor.
‘1 BUÇUK MİLYON YAPI RİSKLİ, 600 BİNİ ACİL YIKILMALI’
Riskli bina olarak bakıldığında 2000 öncesi 3 milyon 393 bin 77 bağımsız kısım yapılmış. 2025 yılı prestijiyle ise İstanbul’da 8 milyon 70 bin 117 bağımsız kısım var. Yani 3.3 milyon bağımsız kısım 1999 yılı öncesi yönetmeliğe nazaran yapılmış. Yaşadığımız sarsıntılarda yıkılan, hasar gören yapıların yüzde 98’i 1999 öncesi yapılan yapılar. Yıkılma riski yeni yönetmeliğe nazaran yapılmadığı için daha fazla. Bugün baktığımızda 8 milyonu aşkın bağımsız kısmın yaklaşık yüzde 60’ı yeni yönetmeliklere nazaran yapılmış ve bir plan proje çerçevesinde inşa edilmiş yapılar. Yapılan değerlendirmelerde 1.5 milyon riskli bağımsız kısım sayısı olduğunu görüyoruz. 600 bini de acil dönüşmesi gerekiyor. İşte bizim İstanbul’u kurtarma planımız bu. Burada sevindirici olan kısım ise yüzde 60’ı yeni bina. 2000 yılında İstanbul’daki binaların tamamı riskliydi. Bu çerçevede yapılan projeler, imar planları, düzenlemeler, yönetmelikler yüzde 60’ını inançlı hale getirmiş ve bu çalışmaları 2012 yılından bugüne sürdürüyoruz ve 2012 yılından bugüne 923 bağımsız kısmın dönüşümünü tamamladık. Bizim İstanbul’u kurtarma planımız bu.
‘GÖVDEMİZİ ORTAYA KOYMUŞ DURUMDAYIZ’
Bu tablo nasıl dönüşecek; işte bakın bir zelzele yaşıyoruz, hepimiz sokağa çıkıyoruz, inançlı dediğimiz alanlara gidiyoruz. Burada daima birlikte bu çabayı vermek durumundayız bir kez. Bu yalnızca Bakanlığın yapacağı bir iş değil. Buranın bir tarafı bakanlık ise bir tarafı mahallî idare bir tarafı da vatandaşımız. Daima birlikte el ele vereceğiz. Bu mevzuda devletimiz emin olun tüm imkanlarını vatandaşı için seferber etmiş durumdadır. Gerek ‘Yarısı Bizden’ kampanyası gerek kentsel dönüşüm projeleriyle gerek toplumsal konut projeleriyle biz buraya tabiri yerindeyse gövdemizi koymuş durumdayız. Sayın Cumhurbaşkanımız 2023’ün Mayıs’ında ‘Yarısı Bizden’ kampanyasını tüm İstanbul’a müjdeledi. İstanbul’da dönüşmek isteyen her vatandaşımıza bu proje ile dayanak olacağız dedik ve o günden bugüne 41 bin bağımsız kısım, bu projeye dahil oldu. 22 bin 400’ünün inşaatı başladı. Bir taraftan hala müracaat alıyoruz.
‘YARISI BİZDEN’ KAMPANYASI NE EVREDE?
Bu tablo nasıl dönüşecek; işte bakın bir zelzele yaşıyoruz, hepimiz sokağa çıkıyoruz, inançlı dediğimiz alanlara gidiyoruz. Burada daima birlikte bu çabayı vermek durumundayız bir defa. Bu yalnızca Bakanlığın yapacağı bir iş değil. Buranın bir tarafı bakanlık ise bir tarafı mahallî idare bir tarafı da vatandaşımız. Daima birlikte el ele vereceğiz. Bu hususta devletimiz emin olun tüm imkanlarını vatandaşı için seferber etmiş durumdadır. Gerek ‘Yarısı Bizden’ kampanyası gerek kentsel dönüşüm projeleriyle gerek toplumsal konut projeleriyle biz buraya tabiri yerindeyse gövdemizi koymuş durumdayız. Sayın Cumhurbaşkanımız 2023’ün Mayıs’ında ‘Yarısı Bizden’ kampanyasını tüm İstanbul’a müjdeledi. İstanbul’da dönüşmek isteyen her vatandaşımıza bu proje ile dayanak olacağız dedik ve o günden bugüne 41 bin bağımsız kısım, bu projeye dahil oldu. 22 bin 400’ünün inşaatı başladı. Bir taraftan hala müracaat alıyoruz.
‘BU İŞİN SİYASETİ OLMAZ’
Bu işin siyaseti olmaz, bu bir ulusal güvenlik sorunudur. Daima birlikte hareket etmek zorundayız. Terörle çaba kadar değerli. Ülkemizin bağımsızlığı, geleceği ismine çok kıymetli bir süreç. 6.2’de hepimiz huzursuz olduk, telefona sarılıp çoluk çocuğumuzu eşimizi aramadık mı? Münasebetiyle böylesi bir uyarıyı Rabbim bize gösterdi ve çok şükür hiçbir ölen, yaralanan olmadı. Bu bir ikaz. Bu uyarıyı dikkate almak zorundayız. Burada siyaseti, polemikleri bir kenara bırakıp İstanbul için seferber olmak zorundayız.
DEPREMDE BİNASI HASAR GÖRENLER YARISI BİZDEN’E DAHİL EDİLECEK
Bugün prestijiyle tespitimiz 101 az hasarlı binamız var. Arkadaşlarımız birkaç gün içinde bütün hasar tespitlerini tamamlayacak. Tamamladıktan sonra az hasarlı bina sahipleriyle irtibata geçilecek ve vatandaşlarımız isterlerse ‘Yarısı Bizden’ kampanyasına dahil edilecek. Bunun dışında kentsel dönüşümle ilgili başkanlığımız var İstanbul’da. Buraya müracaat yapabilirler. ALO 181’i arayarak da Yarısı Bizden’e müracaat için bilgi alabilirler.
BÜYÜK SARSINTIYA KARŞI ‘ACİL HAREKET PLANI’ VAR MI?
Türkiye afet müdahale planı var. Bu planın her vilayet için de bir çalışması kelam konusu. İstanbul’un da bu noktada bir afet müdahale planı var. Zelzelenin şiddetine nazaran bu plan otomatik olarak devreye giriyor. Ve ilgili arama kurtarmadan tutun da hasar tespit, enkaz kaldırma vs. üzere tüm üniteler çabucak devreye giriyor. Bu zelzelede dahi hiçbir enkaz olmamasına karşın bu planlar devreye girdi. Kuzey Marmara Otoyolu örneğin İstanbul’un afet anında acil yardımların kullanılacağı ulaşım güzergahı. Bütün bunların planları belirli. Metrobüs güzergahları acil durumlarda kullanılacak. Bağlantı tekrar en değerli konu. Baz istasyonları ölçeğinde 7 kat güçlendirme yapıldı. Öbür vilayetlerden çabucak baz istasyonları nakliye edildi bu sarsıntıda de. Ufak tefek sorunlar dışında büyük bir sorun yaşamadık irtibat konusunda. Kuzey Marmara Otoyolu 7-8’lik sarsıntılara dayanabilecek formda yapıldı. Tekrar hastanelerimizin tamamına yakını sismik izolatörlü. Lojistik açıdan limanlarımızı konuştuk ve tekrar planların üzerinden geçtik.
