New York borsası düşüşle kapandı
New York borsası, ABD Başkanı Donald Trump’ın tarife siyasetine ait devam eden kaygılarla günü düşüşle tamamladı.
Kapanışta Dow Jones endeksi, 1000 puanın üzerinde kıymet kaybetti ve yüzde 2,50 azalarak 39.593,66 puana indi.
S&P 500 endeksi yüzde 3,46 azalışla 5.268,05 puana ve Nasdaq endeksi yüzde 4,31 kayıpla 16.387,31 puana geriledi.
ABD Başkanı Trump’ın karşılıklı tarifelerinin yürürlüğe girmesinin üzerinden 24 saat geçmeden aldığı erteleme kararının akabinde çarşamba günü ralli yaşanan piyasalarda, tarife kaygısının tekrar ön plana çıkmasıyla satış baskısı arttı.
Trump, Truth Social toplumsal medya hesabından yaptığı paylaşımda, ABD’nin ticaret ortaklarına yönelik ek tarifelerin 90 gün mühletle durdurulmasını, bu müddette yüzde 10’luk temel tarife oranının uygulanmasını onayladığını kaydetmişti. Lakin Trump, Çin’e uyguladığı tarifeyi yüzde 125’e çıkardığını açıklamıştı.
Söz konusu açıklamanın ardından Avrupa Birliği (AB) de ABD’nin çelik ve alüminyum ithalatına yönelik tarifelerine karşı hazırladığı önlemleri 90 gün için askıya alacağını duyururken, Çin idaresi tırmanan tarife tansiyonunda geri adım atmayacakları iletisini verdi.
Beyaz Saray, Çin’e uygulanacak tarife oranına açıklık getirirken, Trump’ın dün yüzde 125’e yükseltildiğini duyurduğu Çin’e yönelik gümrük vergisi oranının sırf karşılıklı tarifeleri kapsadığı, toplam tarife oranının fentanil krizi hasebiyle uygulananlar dahil edildiğinde yüzde 145’e ulaştığı bildirildi.
ABD Başkanı Trump ise Beyaz Saray’daki kabine toplantısında, Çin’in uzun mühlet gümrük tarifeleri münasebetiyle ABD’den çok faydalandığını savunarak “Çin ile ne olacağını göreceğiz, (onlarla) bir muahede yapabilmeyi çok isteriz.” dedi.
Analistler, Washington-Pekin çizgisinde artan ticari tansiyonun, ABD’de olumlu gelen ekonomik bilgiler ile ticaret mutabakatlarına ait müzakere optimistliğini gölgede bıraktığını belirterek, dünyanın en büyük iki iktisadı ortasındaki ticaret savaşının tırmanmasının ekonomik büyümeye kalıcı ziyanlar vereceği telaşının satışları tetiklediğini belirtti.
Öte yandan, ek tarifelerin 90 gün durdurulmasına rağmen belirsizliklerin devam ettiğine işaret eden analistler, yatırımcıların temkinli davranması ve ekonomik sonuçları değerlendirmesi nedeniyle piyasadaki oynaklığın sürmesinin beklendiğini aktardı.
Bu gelişmelerle “korku endeksi” olarak da bilinen VIX Endeksi ise yüzde 21 artışla 40 pahasını aştı.
Makroekonomik bilgi tarafında ise ABD’de bugün açıklanan datalar ülkede enflasyonun yavaşlamaya devam ettiğini gösterdi.
Buna nazaran, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), martta aylık bazda yüzde 0,1 azalırken, yıllık bazda ise yüzde 2,4 ile beklentilerin altında gerçekleşti.
Böylelikle, Mayıs 2020’den bu yana birinci sefer TÜFE’de aylık bazda azalış görüldü.
Değişken güç ve besin fiyatlarını içermeyen çekirdek TÜFE de martta aylık yüzde 0,1 ve yıllık 2,8 ile beklentilerin altında artış kaydetti.
Analistler, enflasyon datalarında şimdi üst taraflı bir hareketin görülmediğini, uygulamaya konulan tarifelerin tesirinin gelecek aylarda görülmesinin beklendiğini belirtti.
ABD’de birinci sefer işsizlik maaşı müracaatında bulunanların sayısı ise 5 Nisan ile biten haftada evvelki haftaya kıyasla 4 bin kişi artışla 223 bine çıkarak piyasa beklentilerine paralel gerçekleşti.
Tarife meçhullüğü ABD Merkez Bankasının (Fed) para siyasetinde izleyeceği yolu daha karmaşık hale getirirken, Fed yetkililerinden gelen açıklamalar da yakından izlendi.
Chicago Fed Başkanı Austan Goolsbee, tarifelerin “stagflasyonist bir şok” olduğunu, Fed’in fiyat istikrarı ve azamî istihdam gayelerini karşı karşıya getirdiğini söz etti. Goolsbee, belirsizlik ne kadar çabuk azalırsa Fed’in borçlanma maliyetlerini o kadar çabuk düşürebileceğini kaydetti.
Dallas Fed Başkanı Lorie Logan, beklenenden daha yüksek tarifelerin büyük olasılıkla hem işsizliği hem de enflasyonu artıracağını aktardı.
Kansas City Fed Başkanı Jeff Schmid, fiyat istikrarı gayelerini tam istihdam maksatlarıyla dengelemek zorunda kalmaları halinde enflasyonu denetim altına almaya öncelik vereceğini belirtti.
Fed Yönetim Kurulu Üyesi Michelle Bowman da ABD iktisadının güçlü kalmaya devam ettiğini lakin ticaret siyasetlerinin tesirlerinin meçhul olduğunu söz etti.
Analistler, ABD’de enflasyon görünümü ve iktisadın gidişatına ait daha fazla bilgi için yarın açıklanacak Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) ile JPMorgan Chase, Wells Fargo ve Morgan Stanley üzere büyük bankaların bilançolarının yatırımcılar tarafından takip edileceğini belirtti.
